Tìm hiểu tế bào não gồm các chức năng, phân loại và cấu trúc

Tế bào nào ở con người là cơ quan sinh học độc đáo và phức tạp nhất, giúp con người trở nên vượt trội hơn so với tất cả giống loài động vật trên thế giới. Các nhà nghiên cứu khoa học vẫn đang tìm hiểu những điều bí ẩn sâu bên trong bộ não con người. Hãy cùng tìm hiểu cấu tạo và các chức năng của tế bào não đối với cơ thể con người.

Tổng quan về bộ não

Não là 1 khối chất béo và protein chiếm 2% tỷ lệ trên tổng trọng lượng cơ thể của người trưởng thành. Bộ não nằm trong hộp sọ và được bảo vệ bởi cấu trúc này. Hộp sọ chủ yếu bao gồm xương bản sọ, là lớp bảo vệ bên ngoài của bộ não, kết nối hợp nhất với xương mặt.

Tuy nhiên bộ não là cơ quan phức tạp nhất trong cơ thể, là trung tâm hệ thần kinh được tạo thành từ khoảng gần 100 tỷ tế bào thần kinh chày còn được gọi là các nơron. Các nơron này có khả năng thu nhập và truyền tín hiệu phản xạ với tốc độ siêu nhanh.

Vậy nên, mỗi bộ não con người đều có kích thước bộ não khác nhau, các tế bào vùng não hệ thần kinh cũng được hình thành khác nhau. Tế bào nào có khả năng hình thành nên phụ thuộc nhờ độ tuổi, giới tính, trọng lượng ở mỗi con người.

Các thành phần cấu tạo chính của tế bào não

Tế bào não có cấu trúc phức tạp với nhiều thành phần quan trọng, mỗi thành phần đóng vai trò thiết yếu trong việc truyền tín hiệu thần kinh và duy trì chức năng não bộ.

Đại não 

Là bộ phận lớn nhất  chiếm ¾ từ thể tích của não bộ. Đại não được chia làm 2 nửa gồm: Bán cầu não phải và bán cầu não trái được kết nối với nhau bằng rất nhiều những bó dây thần kinh. Sự vận động của các chi cũng sẽ kích thích sự phát triển của não bộ.

Hai bán cầu não có chức năng điều phối chéo điều khiển hoạt động của 2 nửa cơ thể. Bán cầu não trái có hành vi kiểm soát giọng nói, khả năng hiểu, số học và viết .

Bán cầu não trái có hành vi kiểm soát khả năng sáng tạo, cảm nhận không gian, nghệ thuật và kỹ năng âm nhạc.

Đại não chiếm phần lớn thể tích hộp sọ, bao gồm bán cầu não phải và bán cầu não trái. Hai bán cầu não này được ngăn cách nhau bởi khe não dọc. Bên dưới vỏ não là các sợi liên kết các tế bào thần kinh, tạo ra các vùng trắng được gọi là chất trắng.

Tiểu não

Tiểu não là bộ phận lớn thứ 2 trong cơ quan bộ não, tuy nhiên tầm quan trọng của tiểu não cũng không hề kém. Thậm chí bộ phận này chứa nhiều tế bào thần kinh nhất lên đến khoảng 70 tỷ tế bào lớn hơn gấp nhiều lần so với con số các tế bào có trên đại não.

Tiểu não có nhiệm vụ truyền tín hiệu từ các vùng của não bộ đến tủy sống. Bên cạnh đó, tiểu não tích hợp thông tin từ hệ thống tiền đình để cảm nhận vị trí phối hợp các cử động để giữ thăng bằng và duy trì tư thế.

Thân não

Thân não có cấu tạo nằm ở trước tiểu não và liên kết giữa não và tuỷ sống. Thân não đóng 1 vai trò quan trọng trong việc điều tiết các chức năng tim và hô hấp.

Thân nào cấu tạo gồm: Trung não, cầu não và vùng hành não

Vùng cấu trúc lõi

Các thành phần tạo nên vùng lõi của não bộ dù chỉ chiếm một thể tích rất nhỏ nhưng chứa rất nhiều các cấu trúc quan trọng như: Đồi thị và vùng dưới đồi thị. 

Các dây thần kinh sọ

Có 12 đôi dây thần kinh xuất phát từ não, đảm nhận nhiều chức năng quan trọng như cảm nhận mùi, thị giác, kiểm soát cử động mắt, cơ mặt, cơ cổ, cơ thời trang, cũng như duy trì thăng bằng và khả năng nghe.

Các chức năng của tế bào não bộ

Đối với tế bào não bộ, là cơ quan đầu não điều khiển các chức năng chính cơ thể, từ lời nói, hành động, suy nghĩ giúp con người đưa ra những phản ứng phản xạ nhanh với tác động môi trường bên ngoài. Cách tổ chức não bộ rất khác nhau, mỗi cơ quan lại có một chức năng riêng biệt, vựa độc lập lại vừa có mỗi liên kết chặt chẽ khi cùng nhau tham gia chung vào quá trình điều khiển cơ thể của não bộ gồm:

• Trung não: Đảm nhiệm chức vụ cử động mắt, biểu cảm khuôn mặt, cảm giác trên mặt, nghe và giữa thăng bằng.
• Hành tuỷ: Chịu trách nhiệm kiểm soát nhịp tim, huyết áp, nhịp tim và cử động khứu giác.
• Hệ lưới: Có chức vụ điều khiển hành vi nhận thức và về giấc ngủ
• 12 đôi dây thần kinh: Điều khiển các biểu cảm trên khuôn mặt, hoạt động mắt, các cử động toàn khuôn mặt, cổ, vai và cảm nhận hương vị, hương thơm.
• Tiểu não: Giúp duy trì cơ thể được thăng bằng, điều khiển các cơ lực trên tay chân
• Vùng hạ đồi: Kiếm soạt các chức năng sinh hoạt, ăn ngủ, tình dục, bộc lộ cảm xúc, tự điều hoà cơ thể,...
• Thuỳ trán: Kiêm rsoats lời nói, hành vi, trí thông minh và các vận động
• Thuỳ chẩm: Chịu trách nhiệm cảm nhận màu sắc, hình dạng con người.
• Thuỳ đỉnh: Có khả năng phân tích mọi tín hiệu truyền đến từ các vùng hệ thần kinh khác nhau của bộ não. Từ đó truyền tải thông tin, cảm nhận,...
• Thuỳ thái dương: Có chức năng ghi nhớ trong kho ký ức con người, phân tích cảm xúc và phản ứng của người đối diện.
• Tuyến yên: Kiểm soát nội tiết tố, có khả năng tăng trưởng và phát triển con người.
• Bán cầu não: kiểm soát lời nói và ngôn ngữ, xử lý thông tin tiếp nhận và xác định không gian 

Lời kết 

Tế bào não có chức năng chính là truyền tải và xử lý thông tin trong hệ thần kinh. Ngoài ra, các nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng tế bào thần kinh có khả năng tái tạo và thích ứng, điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc phục hồi chức năng không sau chấn thương hoặc bệnh lý. Mong thông tin giải đáp trên sẽ có hữu ích với bạn.