Điều trị lọc máu suy thận cấp và các biến chứng cần lưu ý

Theo thống kê, suy thận cấp là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Điều trị lọc máu suy thận cấp là một phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất đã và đang được ứng dụng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về lọc máu, giúp bạn hiểu rõ hơn về phương pháp này và tầm quan trọng của việc phòng ngừa các biến chứng.

Chỉ định lọc máu trong suy thận cấp

Suy thận cấp là một tình trạng y tế nghiêm trọng, xảy ra khi thận đột ngột ngừng hoạt động hoặc hoạt động kém hiệu quả. Khi tình trạng này trở nên nặng, điều trị lọc máu suy thận cấp thường được chỉ định để loại bỏ chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi cơ thể, giúp duy trì sự cân bằng nội môi.

Lọc máu được xem xét khi các biện pháp điều trị nội khoa không còn hiệu quả và bệnh nhân xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Tăng kali máu: Khi nồng độ kali trong máu quá cao và không giảm bằng thuốc, có thể gây rối loạn nhịp tim nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến ngừng tim. 
• Toan máu chuyển hóa: Khi máu có tính axit quá cao, có thể gây tổn thương các cơ quan khác trong cơ thể, pH máu giảm xuống dưới 7.2.
• Quá tải dịch: Khi cơ thể tích tụ quá nhiều dịch, gây phù nề, tăng huyết áp và có thể dẫn đến phù phổi cấp.
• Uremia: Khi các chất thải tích tụ trong máu, gây ra nhiều triệu chứng như buồn nôn, nôn, mệt mỏi, ngứa da và thậm chí hôn mê.
• Thiểu niệu hoặc vô niệu: Khi lượng nước tiểu giảm đáng kể hoặc không có nước tiểu, cho thấy chức năng thận suy giảm nghiêm trọng.

Các phương pháp điều trị lọc máu suy thận cấp 

Để điều trị lọc máu suy thận cấp nghiêm trọng đòi hỏi các biện pháp điều trị tích cực. Một số biện pháp được sử dụng phổ biến hiện nay bao gồm:

Lọc máu chu kỳ (Hemodialysis - HD) - Phương pháp phổ biến trong điều trị suy thận cấp

Lọc máu chu kỳ hay còn gọi là chạy thận nhân tạo là một phương pháp điều trị thay thế chức năng thận, giúp loại bỏ các chất thải và nước dư thừa ra khỏi cơ thể khi thận không còn khả năng làm việc.

Quá trình lọc máu diễn ra như sau:

• Một đường truyền đặc biệt được tạo ra để kết nối hệ thống tuần hoàn của bệnh nhân với máy lọc máu.
• Máu được bơm ra khỏi cơ thể, đi qua một màng lọc nhân tạo. Tại đây, các chất thải, nước dư thừa và các chất điện giải dư thừa sẽ được lọc bỏ.
• Máu sạch sẽ được trả lại vào cơ thể bệnh nhân.

Mỗi lần lọc máu thường kéo dài từ 3-4 giờ và được thực hiện 3 lần/tuần tại trung tâm lọc máu. Bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ trong suốt quá trình lọc. Lọc máu chu kỳ là một phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân suy thận cấp. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất, bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ chỉ dẫn của bác sĩ và có một chế độ chăm sóc phù hợp.

Lọc máu liên tục (Continuous Renal Replacement Therapy - CRRT)

CRRT là một phương pháp điều trị lọc máu suy thận cấp hiện đại, thực hiện việc loại bỏ chất thải và dịch một cách từ từ và liên tục trong nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều ngày. Phương pháp này được ưu tiên sử dụng cho những bệnh nhân suy thận cấp nặng, không ổn định huyết động hoặc có nhiều biến chứng.

Quá trình lọc máu CRRT: Máu được dẫn từ mạch máu của bệnh nhân qua một bộ lọc đặc biệt. Tại đây, các chất thải và dịch sẽ được lọc ra và máu sạch sẽ được trả về cơ thể. Quá trình này diễn ra liên tục và chậm rãi, giống như chức năng của thận khỏe mạnh.

Chống chỉ định với phương pháp CRRT:

• Mất máu nặng.
• Tắc mạch máu.
• Rối loạn đông máu nghiêm trọng.

Lọc màng bụng (Peritoneal Dialysis - PD)

Lọc màng bụng (hay còn gọi là thẩm phân phúc mạc) là một phương pháp điều trị thay thế chức năng thận, sử dụng chính màng bụng của người bệnh làm màng lọc. Phương pháp này là một lựa chọn thay thế cho lọc máu chu kỳ đối với bệnh nhân suy thận mãn tính giai đoạn cuối.

Quá trình lọc màng bụng: 

Trong phương pháp lọc màng bụng, dịch lọc đặc biệt được đưa vào khoang bụng thông qua một ống dẫn. Các chất thải và nước dư thừa sẽ từ máu khuếch tán qua màng bụng vào dịch lọc. Sau một thời gian nhất định, dịch lọc chứa chất thải sẽ được rút ra ngoài.

Các loại lọc màng bụng:

• Lọc màng bụng liên tục ngoại trú (CAPD): Bệnh nhân tự thực hiện việc trao đổi dịch lọc nhiều lần trong ngày.
• Lọc màng bụng tự động (APD): Máy lọc màng bụng tự động thực hiện việc trao đổi dịch lọc trong khi bệnh nhân ngủ.

Cách phòng ngừa các biến chứng có thể xảy ra

Khi điều trị lọc máu suy thận cấp, một số biến chứng mà người bệnh có thể gặp phải như sau viêm mạch, huyết áp thấp,... Để phòng ngừa các biến chứng, người bệnh có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa sau:

• Lựa chọn các cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm để đảm bảo an toàn trong quá trình lọc máu.
• Thực hiện đầy đủ các chỉ định của bác sĩ về chế độ ăn uống, dùng thuốc, thời gian lọc máu để giảm thiểu nguy cơ biến chứng.
• Vệ sinh sạch sẽ vùng da xung quanh vị trí đặt kim trước và sau khi lọc máu để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Khi xuất hiện các triệu chứng như sốt, đau đầu, chóng mặt, khó thở, cần thông báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.
• Duy trì cân nặng hợp lý vì cân nặng quá cao có thể làm tăng gánh nặng cho tim và thận.
• Tập thể dục đều đặn để cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Uống đủ nước để loại bỏ độc tố và giảm gánh nặng cho thận.

Lời kết

Điều trị lọc máu suy thận cấp là phương pháp cứu cánh cho nhiều bệnh nhân suy thận cấp. Tuy nhiên, quá trình điều trị này đi kèm với nhiều thách thức. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về điều trị lọc máu và các biến chứng có thể xảy ra. Để đạt được kết quả điều trị tốt nhất, bệnh nhân cần hợp tác chặt chẽ với đội ngũ y tế. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại đặt câu hỏi để được giải đáp kịp thời nhé!